Fyrirlestur Erlu Björnsdóttur “Betri Svefn – Grunnstoð Heilsu” fluttur á Alþjóðadegi Psoriasis 29. október 2020.
Haustdagar og áhrif þeirra á húð og liði
Nú er haustið formlega komið og margir finna fyrir versnandi einkennum bæði í húð og gigt. Þetta er tíminn þar sem mikilvægt að verja húð og liði vel.
Góð ráð til að verja sig er að bera á sig góð andlitskrem, feit handa -og líkamskrem, jafnvel oft á dag.
Einnig er gott að muna eftir hönskum til að verja fingur og aðra smáliði sem eru viðkvæmir fyrir veðurbreytingum.
Inntaka á góðum olíum með omgega3 fitusýrum er mikilvæg, einkum á þessum árstíma.
Á Facebook er starfræktur hópurinn Umræðuhópur um psoriasis og exem -ætlaður fólki á öllum aldri! Þar er góður til að fá ábendingar um krem, sjampó, húðvörur og önnur góð ráð.
Einnig er hópurinn UngSpoex á Facebook þar sem ungt fólk upp að 35 ára aldri skiptist á ráðum varðandi psoriasis og exem.
Frjókornaofnæmi og versnandi útbrot?
Með hækkandi sólu finna margir fyrir frjókornaofnæmi.
Mikil fylgni getur verið á milli ofnæmisviðbragða og húðeinkenna, einkum þeirra sem eru með exem.
Umhverfi og aðstæður hafa mikil áhrif og getur mengun til að mynda valdið versnun sjúkdómsins. Exemi lýsir sér í rauðum skellum, kláða og þurrki í húð.
Lægra vatnsinnihald er í húð þeirra sem eru með exem sem veldur þurrkinum sem síðan leiðir til kláðans.
Hvað er hægt að gera?
Allar læknismeðferðir eru ákveðnar í samráði við lækna, húð –eða ofnæmislækna. Mikilvægt er að skoða þætti eins og fæðuóþol og ofnæmi í því samhengi.
- Ráðlagt er að nota rakakrem daglega en gæta að því að þau innihaldi ekki ilmefni né karbamíð.
- Gott ráð er að huga vel að klæðnaði, þvo ný föt jafnvel nokkrum sinnum áður en þau eru tekin í notkun og gæta að því að þau séu ekki of þröng.
- Efnisval getur líka haft áhrif þar sem flestir þola t.d bómull en ull og önnur efni geta valdið ertingu í húð.
- Einnig má benda á að sól og sjóböð fara yfirleitt mjög vel í exem og margir lagast verulega með því að stunda þau skynsamlega. -Vert er þó að huga að góðum sólarvörnum, unnar sérstaklega fyrir fólk með viðkæma húð.
Húsráð og heilræði gegn exemi og psoriasis í húð og liðum
1) Hafrabað. Tilhugsunin hljómar ef til vill furðulega en það hefur reynst mörgum vel að setja haframjöl t.d í nælonsokk út í baðvatn. Þetta slær oft verulega á kláða og húðeinkenni.
2) Epsom salt í baðið. Epsom salt er af mörgum talið algjört undrameðal ef sett út í volgt baðvatn og legið í vatninu í um það bil 15 mínútur. Muna þarf að skola skrokkinn vel og bera á hann mýkjandi krem eftir baðið þar sem saltið þurrkar upp húðina.
Epsom salt er talið minnka kláða og húðeinkenni.
3) Hreint mataræði. Borðið ferskan, heimatilbúinn og hollan mat. Oft má hafa mikil áhrif á líkamann með því að finna ofnæmisvalda eða fæðu sem fer illa í mann.
Þannig er gott að forðast fæðu sem eykur álag á húð og liði. Bólguminnkandi fæði hefur bæði jákvæð áhrif á húð og liði og engifer er til að mynda talinn mjög góður gegn bólgum í liðum.
4) Forðist sterkar sápur
5) Tjörusjampó reynist mörgum vel við psoriasis í hársverði.
6) Jurtir eru af mörgum taldar hafa mikinn lækningamátt og eftirfarandi jurtir eru t.d taldar blóðhreinsandi og góðar gegn exem og psoriasis í húð:
a) Þrenningarfjóla, köldugras, gulmaðra, njóli, brenninetla, birki og rauðsmári.
Svo eru eftrfarandi jurtir taldar róandi við mikilli húðertingu (kláða):
b) Garðabrúða, hjartafró, kamilla og hafrar.
Psoriasis er sjúkdómur sem er mjög nátengdur taugakerfinu og hefur t.d verið margsannað að stress og álag eru mjög slæm fyrir sjúkdóminn bæði í húð og liðum. Eftirfarandi jurtir eru taldar styrkjandi fyrir taugakerfið:
c) Mýrasóley, hafrar, garðabrúða, kamilla, hvítþyrnir, humall og lofningarblóm
Þeir sem vilja frekari ráðleggingar um jurtir geta beint fyrirspurnum sínum til grasalækna en Jurtaapótekið er með ýmsar jurtablöndur og hreinar jurtir til sölu. Félagsmenn Spoex eru með 10% afslátt af öllum vörum þar gegn framvísun félagsskírteinis.
Ofangreind atriði eru eins og áður var nefnt, talin til húsráða og ekki verið læknisfræðilega sannað um virkni þeirra en þetta eru ráð sem hafa reynst mörgum vel.
Að lokum minnum við á lokaðan spjallhóp á facebook þar sem fók með sjúkdómana psoriasis og exem skiptist á heilræðum. Hópurinn heitir: Umræðuhópur um psoriasis og exem, ætlaður fólki á öllum aldri.
Sólin, besti vinur psoriasissjúklinga?
Margir vita að sólin er einn besti vinur psoriasis sjúklinga ef farið er skynsamlega að.
1) Sólarvörn! -sólarvörn er ekki bara sólarvörn og gæðin skipta raunverulega máli, einkum fyrir fólk með viðkvæma húð.
Gott er að velja t.d varnir frá viðurkenndum aðilum húðvernandi krema. Eins bjóða apótek oft upp á prufur og sniðugt er, einkum fyrir þá sem eru með exem eða ofnæmi að gera 24 tíma stykkprufu á handleggnum áður en tiltekin vörn er keypt.
2) Gott er að byrja rólega og venja húðina rólega við, t.d byrja á 10 mínútum í sólinni og vinna sig svo upp í meiri tíma en þaulseta í sólinni getur gert húðeinkenni verri en ella svo gott er að styðjast við heilbrigða skynsemi í tímaramma sólbaða.
3) Þeir sem stefna á suðrænni slóðir þurfa að muna að hylja vel viðkvæm íkamssvæði líkt og axlir og bringu sem eiga það að brenna auðveldlega eftir drjúgan tíma í sólinni.
4) Vatnsdrykkja og vökvainntaka er alltaf mikilvæg en einkum í sól og hita. Gott er að huga að steinefnum á móti en líkaminn skolar þau fyrr úr líkamanum við mikla vökvaneyslu.
Þá er ekki eftir öðru að bíða en að leyfa sólinni að skína á blettina og munið eftir sólgleraugunum!
Recent Comments